W dniach 13-14 czerwca br. odbyło sie 42. Walne Zebranie Członków ZKP, podczas którego wybrano nowe władze, nadano godność członkostwa honorowego oraz podjęto kilka uchwał. Członkami Honorowymi zostali: Zbigniew Bargielski, Jerzy Maksymiuk, Teresa Malecka oraz Marta Ptaszyńska.
Prezesem ZKP została wybrana Beata Bolesławska-Lewandowska, muzykolog, wieloletnia przewodnicząca Sekcji Muzykologów ZKP.
Wybrany Zarząd ukonstytuował się w sposób następujący:
Wiceprezesi: Mateusz Ryczek i Wojciech Widłak
Sekretarz Generalny: Ignacy Zalewski
Skarbnik: Jarosław Siwiński
Członkowie Prezydium: Marcel Chyrzyński i Alicja Gronau
Członkowie Zarządu Głównego: Marcin Bortnowski, Ewa Fabiańska-Jelińska, Marcin Krajewski, Iwona Lindstedt, Żaneta Rydzewska oraz Marcin Trzęsiok.
W dniu 15 czerwca br. dokonano także wyboru Zarządu Sekcji Muzykologów ZKP. Przewodniczącą Sekcji została Iwona Lindstedt.
Zebranie podjęło kilka uchwał i rezolucje, ktorych treść zamieszczamy poniżej.
- UCHWAŁA – APEL DO MINISTER KULTURY w sprawie wprowadzenia zmian w programie „Zamówienia Kompozytorskie”.
42. Walne Zebranie Członków ZKP apeluje do Minister Kultury i Dziedzictwa Narodowego o zmiany w programie Zamówienia Kompozytorskie dotyczące kwoty Programu. W szczególności do powrotu do obowiązku nagrywania co najmniej fragmentów utworów powstałych w ramach Programu oraz zamieszczania tych nagrań w internecie.
Program „Zamówienia Kompozytorskie” pomyślany w roku 2012 jako program umożliwiający organizatorom koncertów pozyskanie dodatkowych środków na zamówienie kompozytorskie i połączenie tych środków z kwotami pozyskanymi z innych programów na wydarzenie koncertowe, stał się obecnie programem finansującym wszystkie pozycje organizacyjne wydarzeń koncertowych, także nagrania prawykonań utworów powstałych w ramach programu Zamówienia Kompozytorskie. Ilość pozycji finansowanych z tego programu spowodowała niemożność utrzymania w Programie obowiązku sporządzania nagrań i ich upowszechnienia w internecie. Dotyczyło to szczególnie utworów wykonywanych przez duże zespoły wykonawcze. W ten sposób Program stracił istotny komponent promocyjny i informacyjny. Został pozbawiony elementu uspołecznienia dorobku kompozytorów i wykonawców, co jest sprzeczne z częścią celów utworzenia tego Programu. Zmiany wprowadzane w Programie przez NIMIT nie były konsultowane ze Związkiem Kompozytorów Polskich, który pełnił istotną rolę przy tworzeniu tego programu.
Powrót do nagrywania i publikacji ww. nagrań jest możliwy poprzez zwiększenie wysokości dotacji oraz ograniczenie finansowania wykonawców z programu Zamówienia Kompozytorskie.
- UCHWAŁA – APEL DO MINISTER KULTURY w sprawie odtworzenia Rady Organizacji Pozarządowych przy Ministrze Kultury i Dziedzictwa Narodowego.
42. Walne Zebranie Członków ZKP apeluje do Minister Kultury i Dziedzictwa Narodowego o odtworzenie Rady Organizacji Pozarządowych przy Minister Kultury. Rada taka działała w MKiDN od roku 2006 do 2017 i formalnie nigdy nie została rozwiązana.
Rada stanowiła miejsce konsultacji działań podejmowanych przez MKiDN oraz wyrażania postulatów środowisk twórczych i artystycznych skupionych w organizacjach pozarządowych. Rada była narzędziem komunikacji i wyrazem podmiotowego traktowania środowisk sektora pozarządowego w kulturze. Stanowiła instrument pozwalający uniknąć błędów spowodowanych niedoinformowaniem w działaniach prowadzonych zarówno przez MKiDN jak i organizacje pozarządowe. Praktyka ostatnich lat i różne popełnione przez komórki MKiDN błędy dowodzą sensu istnienia Rady. Rada może więc dobrze przysłużyć się jakości pracy i służyć zarówno MKiDN, jak i środowiskom kultury.
- UCHWAŁA – APEL DO MINISTER KULTURY w sprawie zwiększenia kwot w programach MKIDN
42. Walne Zebranie Członków ZKP apeluje do Minister Kultury i Dziedzictwa Narodowego o zwiększenie kwot w programach MKiDN w celu zrekompensowania inflacji i wzrostu cen oraz dostosowania budżetów programów do zwiększającej się ilości wniosków wpływających do programów.
Kwoty w programach MKiDN nie były zwiększane od wielu lat. Proponowana zmiana jest konieczna dla utrzymania aktywności kulturowych prowadzonych w szczególności przez organizacje pozarządowe, które nie mają innych możliwości kompensacji inflacji i zwiększenia kosztów organizacji przedsięwzięć artystycznych i kulturowych. Straty siły nabywczej dotacji z tytułu samej inflacji sięgają łącznie 40%. Towarzyszy temu wzrost kosztów pracy, wynajmu przestrzeni na wydarzenia i techniki. Organizacje Pozarządowe są najsłabszym ekonomicznie ogniwem polskiej kultury, będąc często sektorem najbardziej kreatywnym. Apel jest więc wyrazem troski o możliwość utrzymania i wzrostu polskiego zasobu kulturowego.
- UCHWAŁA – APEL DO MINISTER KULTURY w sprawie czystych nośników.
42. Walne Zebranie Członków ZKP po raz kolejny apeluje do Minister Kultury i Dziedzictwa Narodowego o podjęcie działań mających na celu doprowadzenie do objęcia w Polsce opłatą reprograficzną takich urządzeń elektronicznych, jak smartfony i tablety. Polska jest jedynym, ostatnim, krajem Unii Europejskiej, w którym smartfony i tablety nie są objęte opłatami od tzw. „czystych nośników”. Powyższy stan jest szkodliwy i dewastujący dla polskich środowisk twórczych, wydawców nagrań, książek, nut i prasy oraz producentów muzycznych i filmowych. Skalę strat kultury polskiej z tego tytułu określa się w skali lat w miliardach złotych. Rodzi to oczywiste pytania o spójność takiej polityki z zadaniami MKiDN, wśród których jest wspieranie polskiej kultury i środowisk ją tworzących.
- UCHWAŁA W SPRAWIE UTRZYMANIA AKTYWNOŚCI POLSKIEGO WYDAWNICTWA MUZYCZNEGO W DOBIE ZMIAN PERSONALNYCH I
Zobowiązanie wyrażone przez Walne Zebranie skierowane do Zarządu Głównego ZKP, w sprawie opiniowania i monitorowania przez Zarząd warunków działalności PWM w czasie obejmującym konkurs na dyrektora tej narodowej instytucji kultury oraz liczne prace inwestycyjne i remontowe. W pierwszym rzędzie uwaga Zarządu ma obejmować kontakty z przedstawicielami MKiDN.
42. Walne Zebranie Członków ZKP wyraża wielkie uznanie dla szerokiej i kompetentnej działalności merytorycznej PWM oraz dla inwestycji budowalnych prowadzonych przez Wydawnictwo. W szczególności zebrani pozytywnie oceniają działalność wydawniczą, promocyjną i archiwizacyjną PWM prowadzoną w kraju i za granicą. Z uznaniem i nadzieją na powstanie nowych możliwości witają remonty budynków PWM oraz zaplanowany w nich program wydawniczo-edukacyjno-artystyczny tej narodowej instytucji kultury.
Za taki kształt działalności Walne Zebranie dziękuje zarówno władzom PWM z jego Dyrektorem – Redaktorem Naczelnym – Danielem Cichym, jak umożliwiającemu te procesy Ministerstwu Kultury i Dziedzictwa Narodowego.
Walne Zebranie pragnie zadeklarować wielką uwagę dla pomyślnego trwania i efektywności wyżej przedstawionych działań wymagających zarówno rozległych kompetencji, jak i dbałości o ciągłość oraz pamięć funkcjonalną Wydawnictwa. Zebrani upoważniają Zarząd Główny ZKP do wspierania wyżej przedstawionych procesów rozwojowych zachodzących w PWM oraz do pozostawania z MKiDN w kontakcie poprzez wyrażanie środowiskowych opinii dotyczących PWM jako instytucji kluczowej dla całego polskiego środowiska muzycznego i unikatowej w skali międzynarodowej.
Rezolucja przyjęta przez 42. Walne Zebranie Członków Związku Kompozytorów Polskich
42. Walne Zebranie Członków Związku Kompozytorów Polskich protestuje przeciw przedłużającej się obojętności i bierności rządu polskiego wobec faktu odebrania polskim twórcom nabytych przez nich praw emerytalnych.
W ostatnich dekadach ubiegłego wieku polscy twórcy, opłacający składki emerytalne, mogli uzyskać w myśl Ustawy z 27 września 1973 roku o zaopatrzeniu emerytalnym twórców, dodatek w wysokości 20% emerytury. W roku 1998 Ustawa z 17 grudnia o emeryturach i rentach odebrała im ten przywilej, zarazem pozbawiając ich możliwości odzyskania nadpłaconych składek. Twórcy wielokrotnie próbowali indywidualnie dochodzić swych praw w ZUS-ie oraz w sądach. Zawsze bezskutecznie! W ich imieniu zgłaszano też interpelacje poselskie. Szacowano wtedy, że utrata przywileju dotknęła kilku tysięcy twórców w skali kraju. W ciągu minionego ćwierćwiecza jednak ich liczba nieustannie malała – poszkodowani twórcy po prostu umierali. W czerwcu 2023 roku Prezes ZKP wystosował apel do Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego o podjęcie zdecydowanych kroków w celu naprawy tej jawnej niesprawiedliwości. Apel podpisali przedstawiciele innych polskich związków twórczych. Kolejni ministrowie nie zrobili nic w tej sprawie.
Wyrażamy zdziwienie, że inna, znacznie liczniejsza grupa zawodowa, poszkodowana przez tzw. ustawę dezubekizacyjną, zaledwie po siedmiu latach obowiązywania tej ustawy uzyskuje etapami odszkodowania – do 15 kwietnia 2024 roku zrealizowano (na razie) 9957 prawomocnych wyroków sądu w sprawie emerytur byłych funkcjonariuszy służb PRL. Jak oświadczył przedstawiciel MSWiA, „wypłacono świadczenia na łączną kwotę 1 598 514 633,68 zł” [przeszło półtora miliarda złotych!], czyli przeciętnie na jednego funkcjonariusza wypadło 160 tysięcy złotych. Tymczasem twórcy seniorzy – dziesiątkowani z powodów naturalnych – od ćwierćwiecza nie mogą się doczekać sprawiedliwości.
Walne Zebranie Członków ZKP domaga się natychmiastowej interwencji rządu polskiego w sprawie poszkodowanych twórców seniorów – domaga się wypłacania im od najbliższego miesiąca 20% dodatku do emerytur oraz jednorazowego wypłacenia odszkodowania – za wpłacone składki wraz z odsetkami – w postaci zryczałtowanej (nie ma bowiem czasu na detaliczne długotrwałe obliczanie!) – w wysokości co najmniej dziesięciokrotności przeciętnego wynagrodzenia w Polsce w 2025 roku (co byłoby i tak połową tego, co uzyskali indywidualnie byli funkcjonariusze służb PRL).
W ZKP znajduje się obecnie grupa około 60 seniorów, którzy zostali członkami Związku jeszcze przed rokiem 1980. Być może tylko część z nich płaciła składki emerytalne i utraciła nabyte prawa. Ta niewielka dziś grupa poszkodowanych będzie w najbliższych latach nadal się zmniejszać. Dla porównania: w mijającym pięcioleciu 2020-2025 zmarło przeszło 40 członków Związku, często wybitnych, a nawet światowej sławy kompozytorów i zasłużonych muzykologów. Część naszych śp. Koleżanek i Kolegów nie doczekała się sprawiedliwości. Podobna sytuacja panuje w innych związkach twórczych – u literatów, pisarzy, malarzy, artystów muzyków, jazzmanów, lutników. Pozostali w nich już tylko nieliczni poszkodowani twórcy seniorzy.
Nie można dłużej zwlekać z naprawą tej rażącej niesprawiedliwości. Rządzący muszą natychmiast podjąć działania naprawcze!